Değerli Okurlar,
ÇEVKO DÖNÜŞÜM’ün bu sayısında da, ilginizi çekeceğini düşündüğümüz pek çok haber ve yazıyı, “İklim Krizi”, “Yeşil Dönüşüm”, “Yeşil Nokta”, “Sorumlu Sanayi ve Sürdürülebilirlik” ve “Atık Yönetimi” başlıkları altında topladık. Sizin için yine dolu dolu bir dergi hazırlamaya gayret ettik. Umarım beğenirsiniz.
“İklim Krizi”nin dünyada ve ülkemizde etkisi giderek artıyor. Ne yazık ki dünya tarihinin şimdiye kadar gelmiş geçmiş bu en büyük tehdidine karşı alınan önlemler yetersiz kalıyor, zaman hızla aleyhimize işliyor. ÇEVKO Vakfı olarak STK kimliğimizle 2022 yılı sonunda Türkiye’deki politika yapıcılarına ve kamu otoritelerine hitaben yayımladığımız 10 maddelik öneri paketimiz güncelliğini koruyor: 1- 2053 karbon nötr hedefine ulaşabilmek için, bu hedefle uyumlu olacak şekilde ulusal katkı beyanımızı mutlak azaltım hedefi olarak belirlemek yönünde çalışılması, 2- İklim yasasının ve gerekli yasal düzenlemelerin çıkartılması ve uygulamaya geçilmesi, 3- Sera gazı salımlarının sınırlanması için Emisyon Ticaret Sistemi veya benzeri yöntemler yolu ile karbon salımına sınır ve bedel konulması, 4- Enerji üretiminde kömürün kullanımına kademeli olarak azaltılmak suretiyle son verilmesine ilişkin plan yapılıp uygulanması, 5- Ormanların ve diğer karbon yutaklarının çoğaltılması için plan yapılıp uygulanması, 6- Binalarda, sanayide ve ulaşımda enerji verimliliğinin arttırılması, yenilebilir enerjiye geçişin daha iddialı hale getirilmesi, 7- Enerji sektörü ve sanayiden kaynaklanan salımların yanında ulaşımdan, binalardan, tarımdan ve atıklardan çıkan salımların da azaltılması, 8- İklim değişikliğine uyum konusunda bölgesel ölçekli plan ve çalışmaların yapılarak yürürlüğe konulması, 9- Bütün bunlar için çok ciddi finansal kaynak yaratılması; bu kaynağın kamu, özel sektör, ulusal ve uluslararası fonlardan sağlanması, 10- Toplumda iklim krizine karşı farkındalığın oluşturulması, alışkanlıkların değişimi için ulusal kampanya başlatılması. Bu önerilerimizi yinelemeyi ve gerçekleşmelerini izlemeyi sürdüreceğiz.
“Yeşil Dönüşüm” başlığı altında ele aldığımız AB “Temiz Sanayi Mutabakatı” yeni bir gelişme ve bizi yakından ilgilendiren “Yeşil Mutabakat” kadar önemli. 27 Mart'ta AB Çevre Konseyi, Temiz Sanayi Mutabakatı’nın temel çevresel yönlerini tartışmak üzere toplandı. Tartışmanın odak noktası, döngüsellik ve Döngüsel Ekonomi Yasası’ydı. Bu toplantıda bakanlar, tekrar kullanımı, tekrar üretimi ve geri dönüşümü artırmak için ele alınması gereken yasal boşluklar hakkında görüş alışverişinde bulundular. Bu bağlamda, üye devletler, Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu programlarının daha fazla uyumlulaştırılması gereksinimi üzerinde anlaştılar.
“Yeşil Nokta” çalışmalarımızla her geçen gün daha çok sayıda şirkete, tüketiciye ulaşıyoruz. Yasal yükümlülüklerinin ötesinde tasarım, atık yönetimi ve toplumsal sorumlulukla ilgili proje gerçekleştiren sanayi kuruluşlarını Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri’mizle, üniversite öğrencilerimizi Yeşil Nokta Öğrenci Ödülleri’mizle teşvik etmeyi sürdürüyoruz. “Yeşil Nokta”nın ambalaj atıkları yönetiminde Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu’nu ifade eden belki de en eski ve en yaygın uluslararası işaret olduğunu hiç unutmadan..
Atıkların yönetiminde Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu modeli dünyanın hemen her yerinde önem kazanıyor; bu konuda ABD’nin çeşitli eyaletlerindeki, Danimarka’daki ve Bosna-Hersek’teki gelişmeleri “Sorumlu Sanayi ve Sürdürülebilirlik” başlığı altında sizlerle paylaşıyoruz. Elbette bizim açımızdan öncelikli olan, 2024’ün Aralık ayında İstanbul’da ÇEVKO Vakfı olarak düzenlediğimiz uluslararası Genişletilmiş Üretici Konferansı’nda ülkemizde bu modelin 15 yıl uygulanıp 5 yıldır kesintiye uğradıktan sonra yeniden uygulamaya konulması hakkındaki talep ve önerilerimiz. Konferans ile ilgili ayrıntıları dergimizin sayfalarında bulabilirsiniz.
Son olarak, “Atık Yönetimi” bölümümüzde pek çok konunun yanında AB’de yeniden yayımlanan Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Tüzüğü’ne yer verdik. Önceki “direktif” formundan “tüzük” haline getirilerek bağlayıcılığı artan ve tüm üye ülkelerde aynı şekilde uygulanması beklenen tüzük, döngüsel ekonomiyi desteklemek hedefiyle, ambalajlarda geri dönüştürülmüş malzeme kullanımını da içeren eko tasarım, tekrar kullanımın önceliklendirilmesi, yüksek geri dönüşüm hedefleri ve bunların gerçekleşmesi için Genişletilmiş Üretici Sistemleri’nin zorunlu olması gibi hükümler içeriyor.
Büyük emekle hazırlanan ÇEVKO DÖNÜŞÜM’ü bu kez de sizlere sunmaktan kıvanç duyuyor, emeği geçenlere gönülden teşekkür ediyorum.
Mete İmer
ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri
ÇEVKO Dönüşüm Dergisinin 32. sayısını okumak için tıklayınız.
