Haberler
ÇEVKO Vakfı, geri kazanım çalışmalarını 28 yıldır artan bir ivmeyle sürdürüyor. ÇEVKO Vakfı’nın öncülüğünü yaptığı sürdürülebilir geri dönüşüm sisteminin gelişimi ve ambalaj atıklarını kaynağında ayrı toplamanın artırılması hedefiyle yaptığı çalışmalar, 2018 yılında da sürdürülebilir çevre için önemli değerler ortaya koydu.
İsrafı önlemek, doğal kaynakları verimli kullanmak, atık miktarını azaltarak geri dönüşüme sevk edilen atığı arttırmak için T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hayata geçirilen Sıfır Atık projesini üyeleri ve çalışmaları ile destekleyen ÇEVKO Vakfı, 2018 yılı geri kazanım çalışmaları sonucunda ülke ekonomisine kattığı değer yanında fosil yakıt, su ve enerji kullanımında tasarruf sağladı, daha az doğal kaynak ve enerji tüketimini destekledi.
Geri Kazanım; Soluduğumuz Havayı Ve Ormanları Korudu, Su Ve Enerji Tasarrufu Sağladı
ÇEVKO Vakfı’nın 2018 yılında geri dönüşümünü belgeledikleri ambalaj atıkları ile sağlanan ekonomik ve çevresel faydaları aşağıdaki şekilde hesaplandı.
• Kağıt, karton, ahşap ve kompozit ambalaj atıklarının geri dönüşümüyle yaklaşık 90 hektar orman alanına denk gelen 4 milyon 492 bin adet ağaç kesilmekten kurtuldu.
• Plastik ambalaj atıklarının geri dönüşümü ile yaklaşık 125 Milyon litre petrol tasarrufu sağlandı. Bu yaklaşık 2,8 Milyon aracın deposunu doldurmaya yetecek bir miktar.
• Geri kazanımı sağlanan kağıt-karton/kompozit ambalaj atıkları ile 39 bin 312 ailenin yıllık su tüketimine eş değer oranda, 6,9 milyar litreden fazla su tasarrufu sağlandı.
Rotterdam merkezli araştırma ve tasarım stüdyosu The New Raw, “Şehrini yazdır” projesini, Selanik’teki Zero Waste Lab (sıfır atık laboratuvarı) ile genişletti. Proje vatandaşları, evlerindeki plastikleri laboratuvara getirmeye ve kendi özel üretim sokak mobilyalarını tasarlamaya teşvik ediyor. Bu mobilyalar, vatandaşların getirdiği atık plastikler kullanılarak 3D yazıcılarda robotik bir kol yardımıyla yazdırılıyor.
Zero Waste Lab ile birlikte The New Raw, vatandaşların kamuya açık alanların dönüşümüne geri dönüşüm yolu ile dahil olması ihtimalini araştırıyor. Yunanistan’da Coca-Cola’nın Sıfır Atıklı Gelecek Programı’nın bir parçası olan çalışma ile birlikte laboratuvar, plastik atık döngüsünü yerel düzeyde gelişmiş teknolojilerle durduruyor. Atıkları mobilyaya dönüştürmenin yanı sıra vatandaşlar plastiklerin geri dönüşüm süreci ile ilgili bilgi sahibi olabiliyor, döngüsel ekonomi ile ilgili yazılar okuyabiliyor ve kendi mahalleleri için mobilyalar tasarlayabiliyor.
Tasarımlar sağlıklı yaşamı öne çıkarıyor.
Konu ile ilgilenen bireyler girişimin internet sitesinden daha fazla bilgi edinebiliyor. Sitede ayrıca sokaklar için özel tasarımlar geliştirilebiliyor ve bu mobilyaların yerleştirilebileceği uygun alanlar belirlenebiliyor. Vatandaşlar ayrıca mobilyaların hangi özelliklere sahip olacağını da seçebiliyor. Bu özellikler sağlıklı ve çevre dostu yaşam tarzını öne çıkarmak için belirlenmiş. Örneğin mobilyalarda bisiklet yerleştirmek için bir alan, mini spor aletleri, ağaç saksıları, köpek besleme kapları ya da kitaplıklar bulunabiliyor. Nesnelerin geometrileri ise ergonomik eğimlerle, oturan kişinin rahat bir pozisyonda dinlenebilmesine imkân tanıyor. Her bir parçada, ne kadar plastik kullanıldığını gösteren metal bir etiket de bulunuyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında, alışverişlerde kullanılan plastik poşetler, 1 Ocak 2019 itibarı ile ücretli hale geldi.
Ülke genelinde plastik poşet kullanımının azaltılmasına yönelik hedefler doğrultusunda, plastik poşetler ancak tüketici tarafından bedeli ödenerek temin edilebiliyor.Yönetmelik, ülke genelinde yıllık kişi başına plastik poşet kullanım adedinin, 2019 sonuna dek 90’ı, 2025 yılı sonuna dek ise 40’ı aşmayacak şekilde azaltılmasını esas alıyor.
Yapılan yasal değişikliğin ardından, ÇEVKO Vakfı tarafından plastik poşet kullanımı ile ilgili toplumda farkındalık yaratmak ve daha az kullanıma teşvik etmek amacıyla hazırlanan kamu spotu ulusal televizyon kanallarında yayınlanmaya başladı. Yönetmenliğini Kemal Başbuğ'un gerçekleştirdiği ve oyuncu Özge Borak’ın da gönüllü olarak yer aldığı kamu spotu temmuz ayı sonuna kadar tv kanallarında yayınlanacak. Ayrıca ÇEVKO Vakfı sosyal media hesaplarından da tüketicilerle buluşmaya devam edecek.
Kamu spotunu buradan izleyebilirisniz.
Bilindiği üzere, çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik düzenlemelerin yer aldığı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 10.12.2018 tarih ve 30621 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Kanuna göre, çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için plastik poşet, plastik ambalaj kullanımının azaltılması, depozito uygulaması, kirliliğin önlenmesine yönelik teminat alınması gibi mekanizmalar kullanılacaktır.
Çevre Kanunu’na eklenen, geri kazanım katılım payı başlıklı Ek Madde 11’de “Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya süren/ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilir…” hükmü yer almakta olup bu çerçevede geri kazanım katılım payının tahsiline yönelik gerekli düzenleme anılan Kanunu’nun 18’inci maddesi hükmü gereği Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik kapsamında gerçekleştirilecektir.
Bu kapsamda, Çevre Kanunu’nun Ekli (1) Sayılı Listesinde yer alan plastik poşet hariç diğer kalemlerden geri kazanım katılım payı alınmasına ilişkin uygulamaya söz konusu yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile başlanacaktır.
Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Resmî Web Sitesi
30621 sayı ve 10 Aralık 2018 tarihli Resmî Gazete’ de yayınlanan “Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 2872 sayılı Çevre Kanunu’nda çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
Söz konusu değişiklikler işlenmiş hali ile yeniden düzenlenen Çevre Kanunu’na buradan ulaşabilirsiniz.
Yapılan değişikliklerin en önemlileri aşağıda belirtilmektedir.
Ek Madde 11 ile “Yurt içinde piyasaya arz edilen bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ithalatçılardan bu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilme (GKKP)” yükümlülüğü getirilmiştir.
Ek Madde 12 ile 1.1.2021 tarihinden itibaren bakanlığın belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulaması zorunlu hale getirilmiştir.
Ek Madde 13 ile plastik poşetlerin satış noktalarında tüketicilere ücretli olarak verilmesi zorunlu hale getirilmiş ve bu bedelin en az 25 kuruş’ tan başlayarak her yıl Bakanlıkça oluşturulacak komisyonca güncellenmesi karara bağlanmıştır.
Diğer yandan gerek AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ gerekse diğer atıklarla ilgili diğer yönetmelikleri halen yürürlüktedir.
Ambalaj özelinde değerlendirildiğinde, sanayi kuruluşlarının 2018 yılında piyasaya sürdükleri ambalajlı ürünlerden kaynaklanan 2019 yılı yükümlülükleri daha önceki yıllarda olduğu gibi yerine getirilmeye devam edecektir.
Bilindiği üzere, Gerek yürürlükte bulunan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” gerekse de 30621 sayı ve 10 Aralık 2018 tarihli Resmî Gazete’ de yayınlanan “Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile plastik poşetlerin kullanımına ilişkin çeşitli yükümlülükler tanımlanmıştır.
Bu kapsamda, plastik poşetlerin satışı, beyanı, geri kazanım katılım payı tahsili ile birlikte izleme, kontrol ve denetimine ilişkin hususları içeren ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’a buradan ulaşabilirsiniz.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVREYE
KATKI YAPAN KURULUŞLAR ÖDÜLLENDİRİLDİ
ÇEVKO Vakfı tarafından sürdürülebilir hayata katkılarıyla öne çıkan ve Türkiye'de Yeşil Nokta markasını kullanan firmaların katılımına açık olarak düzenlenen Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri, 29 Kasım 2018 günü gerçekleşecek törende sahiplerini buldu. Yeşil Nokta Ödülleri kapsamında, sanayi kuruluşlarının yanı sıra, toplumu çevre ve geri dönüşüm konusunda bilinçlendirmeye, bilgilendirmeye yönelik haberlere öncelik veren basın-yayın kuruluşları da ödüllendirildi.
ÇEVKO Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı tarafından bu yıl dördüncüsü düzenlenen Yeşil Nokta Ödülleri, 29 Kasım 2018 günü, Point Hotel İstanbul’da gerçekleştirilen törende sahiplerini buldu.
ÇEVKO Vakfı’nın, Türkiye’deki tek temsilcisi olduğu ve çoğunluğu AB üyesi 31 ülkede, 540 milyon tüketiciyi kapsayan Yeşil Nokta markasının, genişletilmiş üretici sorumluluğu modelinin en başarılı uygulama örnekleri arasında yer aldığını belirten ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, “Yeşil Nokta, sorumlu üreticiyi ve tüketicinin sorumluluğa gösterdiği saygı ve beğeniyi simgeliyor. Çevre ile ilgili sürdürülebilir geri kazanım çalışmalarında, belirlenen kriterleri en yüksek oranda sağlayan kuruluşlarının yasal sorumluluklarının ötesinde gerçekleştirmekte oldukları örnek çalışmaları ödüllendirirken; aynı zamanda piyasaya süren konumda olan tüm firmaları benzer çalışmalara özendirmeyi ve teşvik etmeyi hedefliyoruz” dedi.
Karbon nötr etkinlik olarak gerçekleştirilen ÇEVKO Vakfı Yeşil Nokta Ödülleri töreninde, 3 farklı kategoride 7 sanayi kuruluşu Yeşil Nokta Sanayi Ödülüne, 7 sanayi kuruluşu da Yeşil Nokta Teşvik Ödülüne layık görüldü. Toplumu çevre ve geri dönüşüm konusunda bilinçlendirmeye, bilgilendirmeye yönelik haberlere öncelik veren 6 basın ayın kuruluşuna da Yeşil Nokta Basın Ödülleri verildi. Öte yandan, ÇEVKO Vakfı toplumsal bilgilendirme faaliyetlerine katkı veren sanatçı Zeliha Sunal ise törende Özel Ödül alan isim oldu.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 yılında sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde oluşan atıkları kontrol altına almak ve gelecek nesillere daha temiz ve yaşanabilir bir dünya bırakmak adına hayata geçirdiği ve Emine Erdoğan himayesinde yürütülen “Sıfır Atık Projesi” kapsamında “Sıfır Atık Zirvesi” gerçekleştirildi.
Sıfır Atık Projesi’nde 1 yıl geride kalırken, Sıfır Atık Projesi kapsamında Türkiye ve dünyadaki mevcut durumu ile etkilerinin ele alındığı, çevre, sosyal ve etik boyutunun yanı sıra döngüsel ekonomiye katkılarının tartışıldığı, ayrıca iyi uygulama örneklerine ilişkin deneyimlerin aktarıldığı “Sıfır Atık Zirve”si Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi.
ÇEVKO Vakfı yönetici ve üyelerinin de katıldığı zirvede, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan projeksiyonlarda, Türkiye genelinde, 2023 yılında oluşan atığın 33 milyon tona çıkması beklenmektedir. Oluşan bu atıkların herhangi bir işleme tabi tutulmadan doğrudan depolama sahalarında bertaraf edilmesi, her yıl yüzlerce futbol sahası büyüklüğünde depolama alanına ihtiyaç duyulması anlamına gelmektedir.
Sıfır Atık uygulamasıyla atıkların kaynağında ayrı toplanarak geri dönüşümünün sağlanması ile hammadde ve enerji israfının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda geri kazanılabilir atıkların yoğun olarak oluştuğu kamu kurumları, terminaller, eğitim kurumları, alışveriş merkezleri, hastaneler, otel ve restoranlar ile büyük iş yerleri başta olmak üzere 2023’e kadar bütün Türkiye’de Sıfır Atık Projesi’nin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.
Sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasına ve sıfır atık belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasları kapsayan “Sıfır Atık Yönetmelik Taslağı” Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanarak görüşe açıldı. Söz konusu taslağa 20 Kasım 2018 tarihine kadar görüş bildirilebilecek.
Yönetmelik taslağına buradan ulaşabilirsiniz.
Değerli Paydaşlarımız,
Bilim insanı Carl Sagan’ın, unutulmaz hitabetinde dile getirdiği gibi hepimiz, tüm insanlık, bugüne dek ürettiği her şeyle, geçmişi ve en azından geleceği ile, bu gezegeni paylaştığımız canlı cansız her varlık ile, uzayın bir köşesinden bakıldığında soluk bir mavi nokta olarak gözüken bu dünyada yer alıyoruz. Burası bizim evimiz, biz burada varız.
İnsanlığın bu varlığını devam ettirmesi, çevre sürdürülebilirliğini sağlayabilmesine bağlı.
Sürdürülebilir bir çevre için ise, iş dünyası, kamu yönetimi, yerel yönetimler, tüketiciler ve medyanın katkı ve katılımları ile meydana gelen sürdürülebilir bir geri kazanım sistemi çok büyük önem taşıyor.
1 Kasım 1991 yılında ambalaj atıklarının geri kazanımıyla; çevrenin korunması, toplumsal gelişim ve ekonomiye katkı sağlamak amacıyla gönüllü olarak atılan adımlarla hayata geçen ÇEVKO Vakfı, işte bu sürdürülebilir geri kazanım sistemini Türkiye’de en doğru şekilde uygulamak için çalışmalarına devam ediyor.
2005 yılında kendi alanında Türkiye’nin ilk Yetkilendirilmiş Kuruluşu ilan edilen ve o günden bu yana 6 milyon tona yakın ambalaj atığının geri kazanımını sağlayan ÇEVKO Vakfı, kurulduğu 1991’den bugüne, çalışmalarına artan bir azim ve ivmeyle devam ediyor. Geri kazanım için attığımız adımlar, sürdürülebilir çevre için olumlu etkisinin yanı sıra, ülke ekonomimize her yıl milyarlarca lira katkı sağlıyor. Kurucusu olduğumuz sistem bugün, yeni yetkilendirilmiş kuruluşların eklenmesiyle bir sektör kimliğine kavuşuyor.
27 yıllık sürekli gelişim yolculuğumuzun bugün bizi getirdiği noktada, Türkiye’de en çok nüfusa sahip 162 ilçe belediyesi ile birlikte geri kazanım çalışmalarını yürütüyoruz; Türkiye’nin en büyük firmalarının aralarında bulunduğu 51 üyemiz ile, sanayide temsil ettiğimiz 1.900’e yakın firmanın geri dönüşüm yükümlülüklerini yerine getiriyoruz.
Sanayi kuruluşlarının yanı sıra, belediyeler, lisanslı ambalaj atığı toplama-ayırma, geri dönüşüm firmalarıyla iş birliği içerisinde, fosil yakıt, su ve enerji kullanımında tasarruf, doğal kaynak ve enerji tüketiminde düşüş sağlıyoruz. ‘Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri’mizle Yeşil Nokta üyesi kuruluşların, yasal sorumluluklarının ötesinde gerçekleştirmekte oldukları örnek çalışmaları ödüllendiriyoruz; ‘Yeşil Nokta Basın Ödülleri’mizle, toplumu çevre ve geri dönüşüm konusunda bilinçlendirmeye, bilgilendirmeye yönelik haberlere öncelik veren basın-yayın kuruluşlarını teşvik ediyoruz.
Dünyada yeni bir kavram olan ve “Üret! - Kullan! - At!” anlayışı yerine “sürdürülebilir üretim”, “sürdürülebilir tüketim” ve “yukarı dönüşüm” süreçlerini bir “çember” halinde ele alan Döngüsel Ekonomi konusunda fikirsel öncülük üstleniyoruz. Bu alanda 2017 yılında düzenlediğimiz kongreyle başlattığımız ivmeyi, bu yıl da farklı sektörlere yönelik bir dizi çalıştayla sürdürüyoruz.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “Sıfır Atık” projesinin yaygınlaştırılması için başta vakıf üyelerimiz, tüm ilgili taraflarla birlikte çalışıyoruz.
Geri kazanımın başlangıç noktası olan tüketici tarafında ise, geri dönüşüm kültürünün yaygınlaşması ve toplumun çoğunluğunun kaynağında ayrı toplama alışkanlığı edinmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Tüketicinin, ambalaj atığını bir çöp olarak değil, sürdürülebilir çevreye katkı sağlayabileceği bir güç olarak algılamasını sağlamak, bu farkındalığı geliştirmek ve yaymak istiyoruz. Bu amaçla, kamu spotları, reklam ve haber çalışmalarıyla milyonlarca kişiye sesleniyoruz. Kamu, yerel yönetim, toplum ve sanayi iş birliğiyle farklı çalışmalar gerçekleştiriyoruz. İlk öğretim öğretmenlerine yönelik eğitim çalışmaları ve çocuklara yönelik tiyatrolar düzenliyoruz. Yerel yönetimlerle birlikte, geri kazanım için atık toplama seviyesinin artmasına gayret ediyoruz. Farklı bölgelerde, farklı tasarımlı, hatta karikatür sanatçılarının çalışmaları ile dekore edilmiş atık kumbaralarının yer almasını sağlıyoruz.
Bu yaptıklarımızın hepsi, “soluk mavi noktanın”, üzerinde var olduğumuz dünyamızın ve onun üzerinde var olan bizlerin, varlığımızı sürdürebilmemiz için.
Uzun bir mesafe kat ettik, önümüzdeki mesafe çok daha uzun. Ancak bu her adımı heyecan verici bir yolculuk. Bu yolculukta her adımı birlikte attığımız tüm paydaşlarımıza, üyelerimize, yerel ve merkezi yönetimlere, sanayi ve iş dünyası liderlerine, öğrencilere ve öğretmenlere, geri kazanım farkındalığı giderek artan tüketicilere, teşekkürlerimi sunuyorum.
ÇEVKO Vakfı’nın 27. Yaşı kutlu olsun.
Saygılarımla,
Okyar Yayalar
Yönetim Kurulu Başkanı
